Bu yazımızda, A vitamini nedir, ne işe yarar ve faydaları nedir gibi soruların cevaplarını bulacaksınız. A vitamini yağda eriyen bir vitamindir ve vücutta depolanmaktadır. Uzun süre A vitamini alınmadığı taktirde eksiklikleri görülür.
A Vitamini Nedir
Dengesiz ve yetersiz beslenen kişilerde ve çocukluk, gebelik ve emzirme dönemlerinde A vitamini eksikliği daha sık görülmektedir. Büyüme, üreme, kemik ve diş gelişiminde önemli yeri vardır. Isıya ve pişirmeye karşı dayanıklıdır.
A vitaminin görevleri
- Büyüme, görme, üreme, embriyo gelişimi, bağışıklık sistemi, doku hücre büyümesi, kan yapımı için gereklidir.
- Bağırsak, deri gibi epitel doku yapımı, gelişimi ve korunmasında rolü vardır.
- Gözün karanlık ortamda normal görmesine ve alacakaranlığa alışmasına yardımcı olur.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Deri, tırnak ve saçların sağlıklı olmasını sağlar.
- Bazı kanser türlerine karşı etkin rol oynamaktadır.
- Diş, diş eti ve kemiklerin gelişimine yardımcı olur.
- Karotenoid formları bir antioksidan olarak çalışırlar ve çeşitli kanser türleri ile yaşlanmaya bağlı hastalıklara karşı koruyucu etki gösterebilir.
A vitamininin faydaları
- Kanser riskini azaltır
- Saç ve cilde iyi gelir
- Karanlıkta görmeyi iyileştirir
- Tip 2 diyabetin tedavisinde kullanılır
- Diş ve diş eti sağlığına iyi gelmektedir
- Serbest radikallerle savaşmaktadır
- Akciğer, ağız, burun ve boğazdaki mukoz mebranları korur
- Epitel doku yapımını sağlamaktadır
A vitamini eksikliği
A vitamini içeren besinleri tüketmeyen kişilerde A vitamininin eksikliği görülmektedir. Bunun sonucunda kişide gece körlüğü başta olmak üzere pek çok sağlık sorunu ortaya çıkabilmektedir.
Eksikliğinin belirtileri
- Gece körlüğü
- Cilt ve deride kuruma
- Körlük
- Çocuklarda büyüme geriliği
- Korneada bulanıklık
- Göz kuruluğu
- Saç dökülmesi
- Saçta kepeklenme
- Kemik ve dişlerde zayıflama
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması sonucunda enfeksiyon hastalıklarına yakalanma
- Epital dokularda sertleşir
Eksikliğinde ortaya çıkan hastalıklar
- Büyümede yavaşlama
- Kısırlık
- Yaraların iyileşmemesi
- Enfeksiyonlara yakalanmada artış
A vitamini eksikliği tedavisi
A vitamini takviyeleri yardımı ile eksikliği tedavi edilebilmektedir. Kullanılması gereken miktar yaş ve cinsiyete göre değişkenlik gösterebilmektedir. Takviyeleri kullanmadan önce doktorunuza danışmayı ihmal etmeyin.
A vitaminin fazlalığı
Fazla alındığı taktirde;
- Baş ağrısı
- Kuru ve pul pul deri dökülmesi
- Eklemlerde ağrı
- Mide bulantısı, kusma
- İştah azalması
- Saç dökülmesi
- Deride sararma
- Kafa içi basıncın artması
- Sinir sisteminde hasar
- Doğumsal bozukluklar
- Tırnakların güçsüzleşmesi
- Güneş ışığına karşı aşırı hassasiyet
- Küçük çocuklarda çift görme
- Ciltte sararma, kaşıntı ve çatlama
- Sinirlilik
- Karaciğer yağlanması
gözlemlenebilmektedir. Ayrıca, günlük ihtiyacın 10 katı kadar fazla A vitamini alınır ise zehirlenme etkisi görülebilmektedir. Zehirlenme durumunda ilk belirtiler; baş dönmesi, baş ağrısı ve kusma şeklinde olmaktadır.
Hangi besinlerde bulunur?
A vitamini iki farklı yol ile alınmaktadır.
Retinol formundaki A vitaminini hayvansal kaynaklı
- Balık yağı
- Süt
- Tereyağı
- Yumurta
- Karaciğer
Bitkilerde bulunan bazı Karotenoid antioksidanlardan da türetilir
- Havuç
- Kış kabağı
- Koyu yapraklı yeşil sebzeler
- Şeftali
- Kayısı
gibi.
Günlük A vitamini ihtiyacı
Emzirme sürecinde: 1.300 mcg
Hamilelikte: 770 mcg
Yetişkin erkeklerde: 1000 mcg
Yetişkin kadınlarda: 800 mcg
Yenidoğanlarda: 375 mcg
7-12 ay aralığında: 500 mcg
1-3 yaş: 400 mcg
4-8 yaş: 400 mcg
9-13 yaş: 600 mcg
A vitamini ve karaciğer yağlanması
A vitamini karaciğerde depolanmaktadır. Yüksek miktarlarda vücuda alındığı zaman, karaciğerde yağlanmaya yol açabilmektedir. Ayrıca, aşırı doz veya düzenli A vitamini takviyesi kullanan kişilerde de karaciğer yağlanması görülebilmektedir.
A vitamini testi nasıl yapılır?
Eksikliğinin tespitinde genellikle göz muayenesi yapılmaktadır. Kan testi ile kandaki A vitamini miktarı ölçülmektedir.
En son haberler ve güncellemeler için Instagram, Twitter, YouTube, Telegram Haber ve Telegram Sohbet hesaplarımızı takip edebilirsiniz.
